Bij de restauratie van een fresco, krijgt kunstenares Anne-Mieke kalk in haar oog. Op dat moment denkt ze dat het wel meevalt maar een jaar later is ze volledig blind aan één oog. Dankzij een stamceltransplantatie heeft ze haar zicht weer terug en is ze weer vol aan het werk.

‘Ik stond op een steiger om voorbereidingen te treffen voor een fresco op een plafond, toen er een druppel kalk langs mijn veiligheidsbril gleed. Het deed ontzettend veel pijn; op dat moment was ik alleen maar bezig om die pijn te stoppen. Na een uur koelen onder de kraan heeft een kennis mij afgezet bij de eerste hulp. Daar gingen alle alarmbellen af. Ik bleek een zwaar getraumatiseerd oog te hebben; kalk blijft nog heel lang nabranden. De schade werd steeds dieper en dieper. Na een jaar was ik blind.’

Twee ogen

‘In het begin had ik nog wat licht in het oog, maar tenslotte ervaar je helemaal niks meer. Geen licht of donker, gewoon niks. Dat is heel raar. Je lijf moet er ook aan wennen. Ik was er letterlijk ziek van. Door evenwichtsstoornissen was ik vaak misselijk. Je hersenen geven signalen af die eigenlijk niet meer kloppen.’
‘Gelukkig heb ik twee ogen en ik wilde vooral dóór met mijn leven. Ik was net klaar met mijn opleiding Oude Schildertechnieken, dus ik was erg gemotiveerd. Maar ik was uiteraard wel erg bang dat mijn eenzijdige blindheid mij zou belemmeren in mijn werk.’

Uitbehandeld

Na een intensieve periode waarin Anne-Mieke dagelijks naar het ziekenhuis moet, krijgt ze te horen dat er pas behandeling mogelijk is als haar oog helemaal rustig is. ‘Dit duurde uiteindelijk een jaar! Toen ik weer bij mijn oogarts kwam, kreeg ik echter te horen dat de beschadigingen zo ernstig waren, dat ik uitbehandeld was. Ik had verwacht dat ik nog wel opties had, zoals een hoornvliestransplantatie. Ik was strijdlustig en klaar om dat oog aan te pakken.’ Dan wijst Anne-Miekes arts haar op een klinisch onderzoek voor de behandeling van verbrandingen in het oog. Ze zou hiervoor in aanmerking kunnen komen.

Stamcellen

Na een uitgebreide testreeks, wordt Anne-Mieke toegelaten tot het klinisch onderzoek: een behandeling met stamcellen. ‘Hiervoor was het wel noodzakelijk dat er stamcellen uit mijn gezonde oog werden gehaald. Dat was een moeilijke beslissing. Er zitten hoe dan ook risico’s aan operaties. Als er iets mis gaat, ben je dus aan beide ogen blind. Ik heb wel duizend keer alle risico’s op een rijtje gezet. Maar uiteindelijk heb ik de kans gepakt.’

Wonder

Een aantal stamcellen wordt uit Anne-Miekes oog genomen en in een lab groeit dit in een halfjaar uit tot een vlies. In december 2017 volgt de operatie waarin het vlies wordt terug­geplaatst. ‘In de eerste periode was mijn oog afgeplakt, maar op een dag was daar het moment dat de plakker eraf mocht. Heel geleidelijk kreeg ik steeds meer zicht terug. Eerst zie je een muur, en vervolgens zie je dat die muur uit stenen bestaat. Dat was zo’n wonder!’

Vol aan het werk

‘Ik sta nog steeds onder behandeling. Ik blijf ook de rest van mijn leven betrokken bij dit onderzoek. Dat vind ik ook belangrijk voor andere patiënten die slachtoffer zijn van chemische of fysieke verbrandingen aan het oog.’
‘Mijn zicht is niet voor 100 procent terug gekomen, daarvoor was de beschadiging te groot, maar ik kan weer grote letters lezen en ik zie weer diepte.’

‘Eigenlijk denk ik er nooit meer aan terug. Ook mensen om mij heen merken er niks van. En dat vind ik heel fijn. Ik ben weer vol aan het werk, ik geef exposities en ik reis veel. Daar geniet ik dubbel zoveel van. Ik ga alleen nooit meer werken aan een fresco op een plafond. Ik heb mijn lesje wel geleerd.’

Foto: Anne-Mieke aan het werk.