‘Het is goed dat de geneesmiddelensector een Code heeft. In de politiek heb ik geleerd dat mensen het niet eens hoeven te zijn met wat je doet, maar als er twijfels zijn over je motieven en intenties, dus of je wel deugt, dan heb je een probleem. Wanneer je bereid bent om de reflectie op jezelf los te laten, je naar buiten toe te verantwoorden en te laten zien wat je drijft als sector, dan helpt dat enorm. Je weet dat je als private sector, vooral binnen de zorg, onder een vergrootglas ligt. Er wordt vaak met enig argwaan gekeken naar de rol die je speelt. Mensen willen weten of je je maatschappelijk verantwoordelijkheid neemt en wat je motieven zijn. Deze Code is daarvoor een goede basis.’
Mr. André Rouvoet is voorzitter van het advies- college Code VIG. Hij studeerde rechtsgeleerdheid aan de VU in Amsterdam. Vanaf 1985 is hij actief geweest in tal van politieke functies. Hij was onder meer fractiemedewerker, directeur van het wetenschappelijk instituut van de RPF, Tweede Kamerlid, fractievoorzitter en partijleider van de ChristenUnie, en van 2007 tot 2010 minister voor Jeugd & Gezin en vice-premier in het kabinet-Balkenende IV. In 2011 nam hij afscheid van de politiek. Van 2012 tot 2020 was hij voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland. Momenteel is hij voorzitter van GGD GHOR Nederland.
‘De Code is een essentiële stap in het krijgen van maatschappelijk vertrouwen’
‘Iedereen begrijpt dat farmaceutische bedrijven geen liefdadigheidsinstellingen zijn. Je bent een vereniging van bedrijven die naast hun maatschappelijk verantwoordelijkheid ook gewoon winst moeten maken. Dat hoef je niet weg te stoppen. Maar het kan gepaard gaan met het beter laten zien dat je relevant bent. We zitten te springen om nieuwe medicijnen en vaccins, kijk maar naar het afgelopen jaar. R&D moet betaald worden en daarvoor moet – en mag – er winst gemaakt worden. De uitdaging is of je kan laten zien dat dit in verhouding is met elkaar. Natuurlijk is het van belang is dat de farmaceutische sector een gezonde bedrijfstak is en blijft.
De discussie gaat altijd binnen drie seconden over de winst. Dat is begrijpelijk vanuit het perspectief van de burger, die te maken heeft met stijgende premies. Het beeld is dat de zorg wordt uitgekleed en steeds duurder wordt. Hoe bestaat het dan dat er bedrijven zijn die flink verdienen aan mijn zorg? Ik heb dezelfde discussie meegemaakt bij de zorgverzekeraars. Daar is het beeld ook dat er miljarden worden verdiend die maar op de plank liggen. Het is een hele toer, maar absoluut noodzakelijk, om de werkelijkheid achter dat beeld te laten zien.’
‘Toen ik gevraagd werd voor het Adviescollege voor de Code, heb ik eerlijk gezegd wel even getwijfeld of ik mijn naam wil verbinden aan een sector die onder vuur ligt.
Maar toen het duidelijk werd dat ik een bijdrage kan leveren aan het verder ontwikkelen van de Code vond ik het mooi! Daar kan ik van betekenis zijn, relevant zijn. Ik sta hier wel met een kritisch-positieve instelling in. Het beginnen met zo’n Code brengt verplichtingen met zich. Het is niet zo dat je met een Code meteen het vertrouwen wint en dat mensen staan te applaudisseren, zo werkt dat niet. Maar zonder een Code gebeurt het in ieder geval niet. Het is een essentiële stap in het krijgen van maatschappelijk vertrouwen. Sommige harten zul je nooit winnen, maar de farmaceutische sector zoekt wel naar de maximale mogelijkheden binnen de beperkingen die er nu eenmaal zijn.’
‘We hebben een belangrijke stap gezet het afgelopen
jaar, ondanks de belemmeringen van COVID. Ik vond en ik vind dat de Code scherper kan. De VIG heeft zelf advies gevraagd op een aantal punten, zoals transparantie over prijzen en marktgedrag. Dat waarderen we erg, en daardoor konden we meteen aan de slag. Qua scope is de Code mooi, nu willen we verder de diepte in. Dat doen we door gesprekken met de leden te voeren. Ik wil wel benadrukken dat we geen inspectie zijn. Het gaat erom dat we de dialoog aangaan en bij elkaar op bezoek komen. Het zou mooi zijn als de sector zelf de regie houdt en ervoor zorgt dat de Code leeft en strakker wordt. Omdat jullie zelf vinden dat de samenleving recht heeft op een scherp genormeerd maatschappelijk handelen van de sector. ‘
In januari 2020 overhandigde de VIG haar gloednieuwe Code aan minister Bruno Bruins (Medische Zorg). Een mijlpaal voor de sector. Alle geneesmiddelenbedrijven die lid zijn van de VIG hebben de Code ondertekend. Hiermee onderstrepen zij hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. De Code maakt helder vanuit welke waarden en normen de leden van de VIG werken en waar ze voor staan.
De Code bevat 38 afspraken over integriteit, transparantie, maatschappelijke verantwoordelijkheid en kwaliteit. Het is een vorm van zelfregulering, die niet vrijblijvend is. Uniek is dat een onafhankelijk Adviescollege monitort of leden zich aan de Code houden. Daarnaast kan het College gevraagd en ongevraagd advies geven aan bedrijven; hiermee kan de Code zich verder ontwikkelen en aangepast worden. De Code is een startpunt, een groeimodel, wat betekent dat de Code zich verder ontwikkelt door interne en externe dialoog.
De Code wordt jaarlijks geëvalueerd. In de zomer van 2021 publiceert de VIG een aangescherpte Code.
In aanloop naar de nieuwe versie van de Code hebben de 42 aangesloten bedrijven zichzelf opnieuw beoordeeld op de vier kernwaarden. Dit leverde veel nieuwe voorbeelden op, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid. Verder heeft het onafhankelijk Adviescollege onder leiding van André Rouvoet het afgelopen jaar de Code uitvoerig gecheckt. Daarnaast heeft de VIG advies gevraagd aan het College over onder andere het opnemen van prijstransparantie in de Code. In de zomer van 2021 wordt duidelijk op welke punten de Code wordt aangepast.
‘De sector laat zien goed te snappen dat politiek en samenleving meer vragen, meer willen weten. Ga het gesprek aan over de (on)mogelijkheden. Ook op het gebied van transparantie over prijzen binnen de Code. We zien als Adviescollege geen mogelijkheden om in de Code transparantie over prijzen voor te schrijven. Dat hebben we ook onderbouwd. Niet omdat de Vereniging of het bestuur dat niet wil, maar omdat de ACM bevestigt dat er mededingingsrechtelijke bezwaren zijn. Je kunt onmogelijk iets in een code zetten dat bij wet verboden is. Als het flauwekul was hadden we dat echt wel opgeschreven.’
‘Transparantie wordt steeds meer gezien als basis van vertrouwen. Het is best moeilijk om iets kritisch te zeggen over transparantie. Toch doe ik het. Als je transparantie als doel neemt en niet als middel, dan keert zich dat tegen je. Er is nooit een einde aan wat je transparant kan maken. Dat zie je ook in de politiek. Zo werkt het niet in de praktijk. Je moet ook veilig kunnen overleggen. Ruimte houden voor vertrouwelijke gesprekken betekent nog niet dat je doet aan achterkamerpolitiek. Als je dit vertaalt naar transparantie binnen de zorg heb ik wel een goed voorbeeld uit mijn tijd bij de Zorgverzekeraars.
De NZa wilde op een gegeven moment alle ziekenhuistarieven openbaar maken. Daar moesten we niet aan denken. Dan gaat iedereen naar elkaar kijken en voordat je het weet gaan de prijzen omhoog omdat elk ziekenhuis aan de bovenkant gaat zitten. Dat was ook de waarschuwing van de ACM. Transparantie moet altijd een inhoudelijke doelstelling hebben. Ook daar zie ik een rol voor de Code.’
‘Deze pandemie heeft laten zien dat het ontzettend belangrijk is dat een sector de bewegingsruimte heeft om snel te acteren en daar vervolgens ook de middelen voor heeft. Stel dat de farma gezegd zou hebben, ‘sorry we zitten even krap bij kas want we mochten geen winst maken, dus met een beetje geluk hebben we over twee, drie jaar een vaccin’. Dan zou de wereld te klein zijn geweest. Dit is het moment om daar het gesprek over te voeren.
Ja, we maken winst, maar kijk ook naar onze relevantie. Ik zou het fantastisch vinden als jullie een programma maken als ‘De achterkant van het gelijk’, waarin bestuurders op het scherpst worden bevraagd over hun worstelingen en dilemma’s. Laat zien waar je wakker van ligt en neem mensen mee. Zorg dat je aanwezig en zichtbaar bent in het zorgdebat.’
Google+
Uw naam
Uw e-mail adres
Naam ontvanger
E-mail adres ontvanger
Uw bericht